Projektpartner feelSpace / Projectpartner feelSpace

Haptische Produkte, die zielführend und richtungsweisend sind / Haptische producten die doelgericht en trendsettend zijn
© feelSpace
Wer sind wir?

Die feelSpace GmbH hat ihre Wurzeln in der Forschung an der Universität Osnabrück. 2005 wurde von Prof. Peter König vom Studiengang Kognitionswissenschaften das gleichnamige Projekt ins Leben gerufen. Das Ziel des Projektes war, der Frage nachzugehen, ob der Mensch einen neuen Sinn erlernen kann. Es entstand ein taktiler Kompassgürtel als Mittel der Wahl zur Übermittlung der Information, wo sich der magnetische Norden befindet.

Bei den Studien rund um den „Nordsinn" stellte sich heraus, dass das Vibrationssignal des Gürtels für die Nutzer sehr intuitiv wahrgenommen wurde. Außerdem erwies sich der Gürtel für blinde Studienteilnehmer:innen als eine wertvolle Unterstützung bei der Orientierung im Alltag.

Um die Lösung für möglichst viele Menschen zugänglich zu machen, gründeten Silke Kärcher, Jessika Meignan und Susan Wache die feelSpace GmbH. Die feelSpace GmbH entwickelte den naviGürtel® bis zur Marktreife, und schuf damit das erste fühlbare Navigationsgerät der Welt. Der Gürtel wird um den Bauch getragen und gibt den Nutzer:innen Richtungssignale über Vibrationsreize.

Im Rahmen der Entwicklung des naviGürtels® haben wir viel Know How über Vibrationsmotoren, taktile Reize und Produktentwicklung aufgebaut. Das nutzen wir heute, um für ganz unterschiedliche Nutzergruppen haptische Wearables zu entwickeln. Im Vordergrund steht für uns immer, dass unsere Geräte für die Nutzer:innen einen Mehrwert schaffen, das Leben erleichtert und Lebensqualität bringen.

Was sind unsere Aufgaben im Projekt?

Im Projekt „Parkinson Vibrating Socks“ entwickeln wir ein kleines Gerät für Menschen, die an Parkinson erkrankt sind. Dieses Gerät wird am Körper getragen und erkennt mittels eines Sensors, ob die Person Probleme beim Gehen erlebt, und auf einen sogenannten „Freeze“ zusteuert. Bei dem Phänomen „Freezing of Gait“ erstarren die Betroffenen plötzlich, manchmal auch mitten in einem Schritt, und es kommt zu einem Sturz. Mit unserem Gerät soll dieses „freezing“ rechtzeitig erkannt werden und durch einen Vibrationsreiz („Cue“) gezielt beendet werden. So ist es möglich, den nächsten Schritt zu machen und einen Sturz zu vermeiden.

Die Idee, die „eingefrorene“ Bewegung durch einen Reiz, im Englischen „Cue“, zu beenden, ist nicht neu. Die Forschung beschäftigt sich schon lange damit und hat mehrfach gezeigt, wie effektiv ein Cue den Betroffenen helfen kann. Im Umlauf sind Geräte, die z.B. einen visuellen Cue geben (z.B. Gehstöcke, die eine Laserlinie auf den Boden projizieren). Allerdings müssen diese von den Betroffenen in der akuten Situation selbst ausgelöst werden. Mithilfe der intelligenten Sensorik, die wir entwickeln, erkennt das von uns zu entwickelnde Gerät von selbst, ob die Nutzerin oder der Nutzer gerade auf einen Freeze zusteuert. Dann reagiert das Gerät von allein.

Warum eine Lösung mit Vibration?

Das Schöne an Lösungen mit Vibration ist, dass sie in der Regel unauffällig und unaufdringlich sind. Sie können zumeist unter der Kleidung getragen werden (wie unser naviGürtel®; und auch das Gerät, was wir im Rahmen von Parkinson Vibrating Socks entwickeln). Dadurch werden die Nutzer:innen nicht durch das Gerät als „hilfsbedürftig“ stigmatisiert. Vibrationsreize helfen außerdem unkompliziert, ohne die wichtigen Sinne „Sehen“ und „Hören“ zu belasten. D.h., die Nutzer:innen haben Augen, Ohren und Hände unterwegs frei. So ist eine entspannte Teilnahme am öffentlichen Leben und im Straßenverkehr ohne weiteres möglich. Beim naviGürtel® erleben wir täglich, dass viele Nutzer:innen sich alleine dadurch sicherer fühlen, dass sie das Gerät tragen – weil sie unterwegs wissen, dass sie sich damit in jeder Situation schnell orientieren und sicher zu ihrem Ziel finden können. Mit dem Gerät, das wir in diesem Projekt entwickeln, wollen wir für die Parkinsonbetroffenen etwas Ähnliches schaffen – die Sicherheit, dass sie unterwegs nicht durch einen plötzlichen Freeze aufgehalten und völlig aus der Bahn geworfen werden. So können die Nutzerinnen und Nutzer gelassen bleiben, wenn sie Gangbeschwerden erleben, weil sie wissen, dass sich die Blockade wieder lösen wird.

Um das für die künftigen Nutzerinnen und Nutzer zu erreichen ist natürlich eine Menge Forschungs- und Entwicklungsarbeit nötig. Es braucht den intensiven Kontakt mit den Betroffenen, um genau zu verstehen, wie das Gerät funktionieren muss, damit es einen möglichst hohen Nutzen bringt. Deshalb freuen wir uns, Teil des Projekts „Parkinson Vibrating Socks“ zu sein. In diesem starken Konsortium wollen wir gemeinsam mit den vielen kompetenten Partnerinnen und Partnern eine optimale Lösung entwickeln. Damit Menschen, die von Parkinson betroffen sind, möglichst unbeschwert vorankommen.


Wie zijn wij?

feelSpace GmbH vindt zijn oorsprong in onderzoek aan de Universiteit van Osnabrück. In 2005 lanceerde Prof. Peter König van het programma Cognitive Science het gelijknamige project. Het doel van het project was om te onderzoeken of mensen een nieuw zintuig kunnen aanleren. Het resultaat was een tactiele kompasriem als het middel bij uitstek voor het overbrengen van informatie over de locatie van het magnetische noorden.

De onderzoeken naar het "noordengevoel" toonden aan dat het trilsignaal van de riem zeer intuïtief werd waargenomen door de gebruikers. De riem bleek ook een waardevol hulpmiddel te zijn voor blinde deelnemers aan het onderzoek bij het vinden van hun weg in het dagelijks leven.

Om de oplossing voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk te maken, richtten Silke Kärcher, Jessika Meignan en Susan Wache feelSpace GmbH op. feelSpace GmbH ontwikkelde de naviGürtel® tot marktrijpheid en creëerde zo 's werelds eerste tactiele navigatiesysteem. De riem wordt om het middel gedragen en geeft de gebruiker richtingssignalen via vibratieprikkels.

Tijdens de ontwikkeling van de naviBelt® hebben we veel expertise opgebouwd in vibratiemotoren, tactiele prikkels en productontwikkeling. Vandaag de dag gebruiken we dit om haptische wearables te ontwikkelen voor zeer verschillende gebruikersgroepen. Onze focus ligt altijd op het creëren van toegevoegde waarde voor gebruikers, het vergemakkelijken van hun leven en het verbeteren van hun levenskwaliteit.

Wat zijn onze taken in het project?

In het project "Parkinson Vibrating Socks" ontwikkelen we een klein apparaatje voor mensen die lijden aan de ziekte van Parkinson. Dit apparaatje wordt op het lichaam gedragen en gebruikt een sensor om te herkennen of de persoon problemen ondervindt bij het lopen en op weg is naar een zogenaamde "freeze". Bij het fenomeen dat bekend staat als "freezing of gait", bevriezen de getroffenen plotseling, soms midden in een stap, en treedt een val op. Ons apparaat is ontworpen om dit "bevriezen" tijdig te herkennen en te stoppen met een trilprikkel ("cue"). Dit maakt het mogelijk om de volgende stap te zetten en een val te voorkomen.

Het idee om de "bevroren" beweging te beëindigen met een stimulus, of "cue", is niet nieuw. Onderzoek heeft hier al lang naar gekeken en heeft herhaaldelijk aangetoond hoe effectief een cue kan helpen. Er zijn apparaten in omloop die een visuele cue geven (bijvoorbeeld wandelstokken die een laserlijn op de vloer projecteren). Deze moeten echter in de acute situatie door de getroffene zelf worden geactiveerd. Met behulp van de intelligente sensortechnologie die we aan het ontwikkelen zijn, zal het apparaat dat we aan het ontwikkelen zijn automatisch herkennen of de gebruiker op weg is naar een bevriezing. Het apparaat reageert dan automatisch.

Waarom een oplossing met vibraties?

Het mooie van oplossingen met vibratie is dat ze over het algemeen onopvallend en onopvallend zijn. Ze kunnen meestal onder kleding gedragen worden (zoals onze naviBelt®; en ook het apparaat dat we ontwikkelen als onderdeel van Parkinson Vibrating Socks). Dit betekent dat gebruikers door het apparaat niet gestigmatiseerd worden als "hulpbehoevend". Trilstimuli bieden ook ongecompliceerde hulp zonder de belangrijke zintuigen "zien" en "horen" te belasten. Dit betekent dat gebruikers hun ogen, oren en handen vrij hebben tijdens het reizen. Dit maakt het gemakkelijk om op een ontspannen manier deel te nemen aan het openbare leven en het wegverkeer. Met de naviGürtel® ervaren we elke dag dat veel gebruikers zich veiliger voelen alleen al omdat ze het apparaat dragen - omdat ze weten dat ze het kunnen gebruiken om in elke situatie snel en veilig de weg naar hun bestemming te vinden. Met het apparaat dat we in het project "Parkinson Vibrating Socks" ontwikkelen, willen we iets vergelijkbaars creëren voor mensen met Parkinson - de zekerheid dat ze niet worden tegengehouden door een plotselinge bevriezing en volledig uit koers raken. Op deze manier kunnen gebruikers rustig blijven wanneer ze loopmoeilijkheden ervaren, omdat ze weten dat de blokkade weer zal afnemen.

Natuurlijk is er veel onderzoeks- en ontwikkelingswerk nodig om dit voor toekomstige gebruikers te bereiken. Er is intensief contact met de betrokkenen nodig om precies te begrijpen hoe het apparaat moet werken om de voordelen te maximaliseren. Daarom zijn we blij dat we deel uitmaken van het "Parkinson Vibrating Socks"-project. In dit sterke consortium willen we samen met de vele competente partners een optimale oplossing ontwikkelen. Zodat mensen met Parkinson zo zorgeloos mogelijk verder kunnen.